چرا مردم دیگر به پول رای نمی دهند؟

تابناک: مردم ایران به پول رای نمی دهند. این جمله ای است که شمس الدین حسینی بر زبان رانده و در تامل بر سر آن تاریخچه ای از خلق توهم پول در جامعه را به دنبال دارد که هشت سال قبل محمود احمدی نژاد به واسطه آن توانست بر کرسی ریاست جمهوری دست یابد. امروز نتیجه گیری دولت و مردم از این الگو تغییر کرده است. وزیر اقتصاد دیروز در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران در خصوص شائبه هایی در مورد انتخاباتی بودن افزایش یارانه های نقدی و پرداخت سود سهام عدالت، اظهار کرده است که: مردم ایران به پول رای‌ نمی دهند و اگر کسی چنین تصوری دارد، باید آن را اصلاح کند. این جمله وزیر اقتصاد نیازمند واکاوی دقیقی است و هرچند به نظر میآید که شمس الدین حسینی آن را تنها به عنوان پاسخی به خبرنگاران اظهار کرده است، اما بنیان نهفته در پس این پرسش و پاسخ تاریخچه ای به قدمت حدود 8 سال دارد. پول هلیکوپتری در اقتصاد ایران چه میکند؟ از ابتدای ریاست جمهوری دولت احمدی نژاد، شعار محوری دولت ایجاد عدالت اقتصادی بود. محمود احمدی نژاد که در آن زمان بسیار عنوان میکرد که دغدغه قشر ضعیف جامعه و از بین بردن فاصله طبقاتی و بهبود وضعیت ضریب جینی را دارد، با این شعار بر سر کار آمد و اکنون در سالهای پایانی دولت خود همچنان عنوان میکند که ضریب جینی کاهش یافته است. اصطلاحی در علم اقتصاد وجود دارد که به آن پول هلیکوپتری میگویند. توضیح ساده آنکه این الگو با تمایز میان سیاستهای پول بانک مرکزی از سیاستهای مالی دولت، تمایزی اساسی میان سیاست محرک اقتصادی و انتشار و چاپ بی رویه پول در اقتصاد قایل میشود. در این الگو دولت با ریختن پول بی حساب و کتاب در جامعه از بالا (مثلا بر فراز آسمان و از یک هلیکوپتر) سعی در بهبود شرایط اقتصادی دارد غافل از آنکه این پول هلیکوپتری نه بهبود اقتصادی و تحرک اقتصادی به همراه دارد و نه در زمینه ای که محمود احمدی نژاد به دنبال و مدعی ان بود عدالت اقتصادی ایجاد میکند. سوال اساسی در اینجا است که چرا علیرغم آنکه محمود احمدی نژاد ادعای ایجاد عدالت اقتصادی و بهبود شرایط معیشتی را دارد، اغلب قریب به اتفاق جامعه یک چنین احساسی ندارند؟ توضیح ساده است: دولت با خلق توهم پول، به دنبال ایجاد عدالت اقتصادی بوده است. افزایش نقدینگی در دست مردم در جایی که خروجی کالا و خدمات در اقتصاد به دلایل مختلف کاهش یافته و یا در بهترین حالت ثابت مانده، نتیجه ای جز افزایش تورم و کاهش قدرت خرید نداشته است. در اینجا است که هرچند افراد با پول بیشتری سر و کار دارند، اما این تنها یک توهم از ثروت است زیرا در واقعیت قدرت خرید افراد بسیار کاهش یافته است. چرا مردم ایران به پول رای نمی دهند؟ بازگردیم به سخن شمس الدین حسینی. وی اظهار کرده است که مردم ایران به پول رای نمی دهند و قوه تشخیص مردم ما فراتر از معیارهای مادی است و اگر کسی غیر از این معتقد است، شفاف بگوید. بی شک بنیان این سخن بر این منطق استوار است که مردم، «دیگر» به پول رای نمی دهند. شمس الدین حسینی و احتمالا محمود احمدی نژاد و سایر اعضای کابینه دولت باید اکنون فهمیده باشند که رویکرد جامعه در رابطه با پول نفت سر سفره و یارانه نقدی چیست. طی حدود هشت سال گذشته، دولت تنها کاری که با عدالت اقتصادی کرد، خلق توهم پول و ثروت بود. آنچه اما خروجی اقتصادی این پول هلیکوپتری در اقتصاد ایران بود، ضعیف شدن روز به روز قدرت خرید جامعه و عملا افزایش فاصله طبقاتی آنگونه که در جامعه احساس میشود و نه آنگونه که آمار بیان میدارد. امروز شمس الدین حسینی و دولت به این نتیجه رسیده­اند که: قوه تشخیص مردم ما فراتر از معیارهای مادی است. با قرار دادن اصل نیت وزیر اقتصاد بر اعتقاد قلبی به این گفتار، باید گفت که هم برای مردم و هم برای دولت دهم، این نتیجه گیری نتیجه گیری دیر رس است. امروز شمس الدین حسینی این جمله را بر زبان می آورد زیرا، دیگر کسی اعتقاد به معیارهای مادی ندارد و قوه تشخیص افراد دیگر با افزایش یارانه نقدی و سهام عدالت و مانند آن تحریک نمیشود. اگر هشت سال پیش این الگو الگویی بود که به واسطه آن محمود احمدی نژاد بر کرسی ریاست جمهوری تکیه زد، امروز آزمایش خود را پس داده است و دیگر کسی به این الگو چشم امیدی ندارد. القصه، خوب است شمس الدین حسینی و دولت این جمله خود را با دقت بررسی و در خصوص آن تامل کنند که: «مردم ایران به پول رای نمی دهند، و قوه تشخیص مردم ما فراتر از معیارهای مادی است و اگر کسی غیر از این معتقد است، شفاف بگوید.»