نمایندگان مجلس چگونه اقتصاد را به بیراهه میبرند؟
شاید به تناسب نقشی که دولت و مجلس در وضعیت اقتصادی کشور دارند به عملکرد آنها توجه نمیشود. به زبان ساده، قصد این نوشته این است که به گوشهای از نقش مجلس در مشکلات اقتصادی کشور پرداخته شود.
تابناک: یکی از آسیبهای جدی رفتار سیاسی و البته انتخاباتی ما غفلت و یا تغافل از نقش اقتصادی نمایندگان مجلس است. نمایندگان همه دورههای مجلس نقش پر رنگی در وضعیت اقتصاد کشور دارند در حالی که عادت کردهایم خوبی و بدی اقتصاد را به دولتها منتسب کنیم. در این نوشته در قالب سه بخش به گوشههایی از مشکلات اقتصادی و سیاسی ناشی از عملکرد نمایندگان مجلس و رابطه دولت و مجلس پرداخته میشود. حکایت اول: از پروژههای نیمه تمام تا پروژههای غیر منطقی در متون و کتابهایی که در مورد اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی نگاشته شده است، به نقش فشار نمایندگان ادوار مختلف مجلس در شکلگیری پروژههای ناتمام پرداخته شده است. به زبان ساده، کلنگ بعضی پروژهها به این خاطر به زمین میخورد که دستگاه مجری از یک نماینده مجلس حمایت کند و یا از حمایت وی برخوردار شود. به عنوان مثالی ساده، همه طرحهایی را میشناسیم که به غلط و به خاطر فشار نمایندگان مجلس مکانیابی شدهاند و یا تغییر جا دادهاند. به تغییر مسیر جادهها و راهآهن هم میشود اشاره کرد. این گونه پروژهها در حالی که ابزاری تبلیغاتی در دست نمایندگان مجلس هستند، هزینههای زیادی را بر اقتصاد کشور تحمیل میکنند. به عنوان مثال، دیروز یکشنبه، تابناک مطلبی در باره سرنوشت تلخ 8 طرح فولادی با هزینه چند میلیارد دلاری منتشر کرد. اگر اظهارات نمایندگان این شهرها در مورد این پروژهها را در اینترنت جستجو کنید، یکی از ریشههای از بین رفتن سرمایههای عظیم عمومی را کاملا حس میکنید. حکایت دوم: شباهت لایحه بودجه و پایاننامه دانشجویان زمان دانشجویی، در دانشکده چند پند دائمی در مورد نحوه ارائه پایاننامه به اساتید داور و راهنما وجود داشت؛ سعی کنید استاد داور کسی باشد که فرصت و یا حوصله مطالعه پایاننامه شما را نداشته باشد و یا زمانی پایاننامه را به آنها تحویل دهید که فرصت نکنند آن را مطالعه کنند. اساتید به هر حال به پایاننامه شما گیر میدهند، مقداری غلط املایی و نگارشی لازم است تا دچار گرفتن اشکالات محتوایی نشوید! با تاسف تمام در مورد لایحه بودجه دقیقا همین داستان برقرار است. مهمترین قانون سالانه اقتصادی کشور با 57 روز تاخیر به مجلس میرسد و در مقابل نماینده محترم هم قبل از رویت متن آن میگوید حتما لایحه با تغییرات شدیدی مواجه خواهد شد. مساله قضاوت در مورد لزوم تغییر یا عدم تغییر شدید لایحه بودجه نیست، موضوع مهم چرایی شکلگیری چنین تفکراتی در دولت و مجلس است. حکایت سوم: رابطه مجلس و کانونهای قدرت و ثروت مقام معظم رهبری در دیدار با نمایندگان مجلس به صراحت آنان را از نزدیک شدن به مراکز قدرت و ثروت پرهیز دادند. اما آیا در کشور ما، دولت از مهمترین مراکز قدرت و ثروت نیست؟ حال این سوال پیش میآید که در یک فضای سالم سیاسی و اقتصادی و انتخاباتی، رابطه دولت و نمایندگان مجلس باید چگونه باشد. ما در طرفین افراطی یک طیف قرار داریم. از سویی، عدهای حمایت نمایندگان مجلس از دولت را ذنب لایغفر میدانند. این سوال مطرح است که آیا حمایت وکیلالدولهترین نمایندگان مجلس از دولت در ایران، از حمایت نمایندگان مجالس دیگر کشورها از دولتهای همحزبی خود شدیدتر و غلیظتر است؟ البته این سوال هرگز به معنای نفی ضرورت ایستادگی در مقابل اشتباهات دولت و لاپوشانی نکردن اشتباهات آن نیست. از سوی دیگر، این سوال مطرح است که حد سفارش و فشار نمایندگان به دولت برای تاثیرگذاری بر تصمیمهای اقتصادی و اجرایی کجاست، یا به عبارت دیگر چه باید کرد که قدرت و ثروت دولت باعث رابطه غلط و مفسدهآمیز بین نمایندگان مجلس و دولت نشود. آیا نباید این سوال را مطرح کرد که ضوابط حاکم بر رابطه نمایندگان مجلس با دستگاههای اجرایی و اقتصادی دولتی و غیردولتی کدام است؟ اگر به یاد داشته باشیم که سفارشات و دخالتهای آگاهانه و غیر آگاهانه نمایندگان مجلس در بروز دو پدیده شهرام جزایری و گروه آریا موثر بوده است، لازم نیست ساز و کار ارتباط مجلس با بیرون از آن مورد بازبینی قرار گیرد؟ آیا ممکن است نامهها و سفارشات نمایندگان مجلس از طریق مرکزیت واحد و تحت نظارتی به دولت برسد؟ انتصاب مقامات اجرایی استانی و محلی و حتی کارمندان بعضی سازمانها که قطعا بر مسیر کشور تاثیر دارد، تا حد زیادی تحت نفوذ و دخالت نمایندگان مجلس است. این رابطه دولت و مجلس چه زمانی باید اصلاح شود؟
دیدگاه تان را بنویسید