راهکارهای ساده و بدو هزینه برای کاهش مصرف برق خانگی

هانیه یوسفی متقاعد، کارشناس مسائل اقتصادی توانیر اظهار داشت: برق یکی از ارزشمندترین انواع انرژی است که بدون هیچ جایگزینی، نقش بسیار مهمی در رفاه خانوار دارد.

وی با اشاره به اینکه کشور ما از نظر شاخصهای دسترسی به برق شهری در وضعیتی بالاتر از متوسط جهانی قرار دارد، گفت: متوسط جهانی این شاخص در سال 2018 معادل 89.5 درصد و در کشورمان 100 درصد است؛ با این حال افزایش روز افزون تقاضای برق در بخشهای مختلف جامعه، پاسخگویی به این تقاضا را به خصوص در ساعات اوج بار بسیار هزینه بر کرده و با توجه به پایین بودن سهم برق در سبد هزینه خانوار ایرانی، رعایت الگوی مصرف تنها با افزایش تعرفه برق، قابل عملیاتی شدن نیست.

یوسفی حدود 32 درصد از مصرف برق کشور را مربوط به بخش خانگی عنوان کرد و گفت: مشترکان پرمصرف خانگی اغلب جزو دهک‌های بالای درآمدی هستند؛ این دسته از مشترکان که اغلب به دلیل داشتن مسکن با متراژ بالا و استفاده از انواع وسایل برقی، برق بیشتری مصرف می کنند، تنها با افزایش تعرفه ها، مصرف خود را کاهش نخواهند داد، بلکه رعایت الگوی مصرف برق، نیازمند آموزش همگانی، تنویر افکار عمومی، آگاهی بخشی به جامعه و اشاعه فرهنگ صحیح مصرف در خانواده ها است.

وی ادامه داد: گرچه هر فرد یا خانواده با توجه به محدودیت‌های درآمدی و قیمت‌های نسبی، شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است سبد مصرفی خود را بهترین الگوی مصرف برق تلقی کند، اما این الگو می تواند در بعد کلان با سیاست‌های اقتصادی و اولویت های کشور متناقض باشد.

کارشناس مسائل اقتصادی توانیر تصریح کرد: افزایش بی رویه مصرف برق نیاز به احداث  نیروگاه‌های بیشتر و خارج از برنامه و متناسب با آن توسعه شبکه انتقال تا توزیع را افزایش می دهد که خود مستلزم صرف هزینه های کلان و در عین حال بسیار زمانبر است، لذا با مدیریت مصرف برق نه تنها از سرمایه گذاری‌های سنگین جلوگیری می شود، بلکه می توان از این سرمایه گذاری در سایر امور عمرانی ، زیربنایی و تولیدی استفاده کرد که در نهایت منجر به رونق کسب و کار ، بهبود اقتصاد خانواده ها و توسعه اقتصاد کشور خواهد شد.

وی افزود: به طور کلی خانوارها می توانند با چند راهکار ساده و بدون هزینه و بدون آنکه از رفاه خانواده شان کاسته شود، هزینه برق را کم کرده و به تامین برق پایدار شبکه و توسعه کشور هم کمک کنند که یکی از این موارد خرید آگاهانه لوازم برقی خانگی است.

یوسفی با بیان اینکه "لوازم برقی خانگی از جمله لوازم مصرفی بادوام محسوب می شود به خصوص در مورد آن دسته از لوازم برقی مثل یخچال و فریزر که مصرف دایمی دارند و در تمام طول شبانه روز در حال کار هستند"، گفت: در هنگام خرید لوازم برقی باید به برچسب انرژی دستگاه دقت کرد؛ برچسب انرژی نشان دهنده کیفیت محصولات از نظر مصرف انرژی است.

وی ادامه داد: شاخص مصرف انرژی با حروف لاتین A تا G مشخص می شود که هر حرف دارای رنگی مخصوص به خود از سبز تا قرمز است؛ حرف A که در برچسب انرژی با زمینه سبز پررنگ نشان داده می شود به معنی کمترین مصرف انرژی و بیشترین کارایی است.

کارشناس مسائل اقتصادی توانیر با بیان اینکه "از سال 2010 درجه کیفیت مصرف انرژی در گروه  A به سه زیرگروه  +A و ++A و +++A  تقسیم می شود که  برچسب  +++A به عنوان بهترین رتبه از نظر میزان مصرف انرژی شناخته میشود"، گفت: از میان انواع تجهیزات سرمایشی، کولرهای گازی پرمصرف ترین لوازم برقی محسوب می شوند و باید توجه داشت که ظرفیت سرمایشی کولرها متناسب با فضای مورد استفاده و شرایط آب و هوایی محل انتخاب شود.

وی افزود: انتخاب کولرهای با ظرفیت بیشتر از حد نیاز، افزایش مصرف برق را در پی دارد، به عنوان مثال در مناطق گرم و خشک از کولرهای آبی و در مناطق شرجی و مرطوب از کولرهای گازی برای خنک کردن محیط استفاده می کنند.

یوسفی خاطرنشان کرد: در صورت استفاده از کولرهای آبی نیز باید به این نکات توجه داشت که کانال کشی کولر باید از کوتاه ترین مسیر انجام شود چرا که هر چه مسیر کانال کشی کولرهای آبی طولانی تر باشد، فشار هوا در کانال ها افت پیدا می کند و برای جبران آن به انرژی بیشتری نیاز داریم و سرمای حاصل نیز کمتر می‌شود، همچنین با استفاده از پشم شیشه یا سایر عایق ها برای آن دسته از کولرهایی که کانال آنها خارج از ساختمان قرار دارد، می توان مانع از گرم شدن کانال و هدر رفتن سرما در اثر تابش مستقیم نور خورشید شد.

وی ادامه داد: استفاده از سایه بان و استفاده از دور کند از عواملی هستند که می تواند به کاهش مصرف برق در کولرهای آبی منجر شود؛ همچنین کولرهای آبی از دو نوع واسط تبخیر (پوشالی یا سلولزی ) استفاده می کنند.

کارشناس مسائل اقتصادی توانیر با بیان اینکه "کولرهای پوشالی نسل قدیمی کولرهای آبی هستند که مصرف انرژی بالایی دارند و باید هرسال پوشال آنها تعویض شود"، گفت: کولرهای سلولزی نسل جدیدتر کولر هستند که به نسبت کولرهای پوشالی، مصرف انرژی کمتری داشته و می توان از پدهای سلولزی آن چندسال استفاده کرد.

وی افزود: سرویس سالانه کولرها نیز در کاهش مصرف انرژی بسیار تاثیرگذار است؛ به علاوه مادران محترم در خانواده ها سعی کنند در تابستان و ساعتهای گرم روز از چند وسیله گرمازا مثل اجاق گاز، سماور و … استفاده نکنند، زیرا استفاده از این وسایل باعث بالا رفتن دمای محیط می شود و در نتیجه باید کولر برای مدت بیشتر و با دور تند کار کند تا دمای محیط را پایین بیاورد. استفاده از دور تند کولر آبی می تواند مصرف برق را تا 2 برابر افزایش دهد.

یوسفی با بیان اینکه "در مورد کولرهای گازی، انتخاب دمای آسایش 25 درجه ، مصرف برق را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد"، گفت: پنل داخلی کولر را روبروی محل نشستن در فضا قرار بدهید و فراموش نکنید که هوای خنک کولر گازی از پنل داخلی، به سمت جلو (پنج تا ده متر) جریان دارد؛ پس در زمان نصب، این موضوع را درنظر بگیرید و از نصب پنل داخلی کولر گازی مقابل درب ورودی و یا پنجره هایی که معمولا آنها را باز می گذارید خودداری کنید.

وی ادامه داد: ذرات معلق و گرد و غباری که وارد فیلتر کولر گازی می شود، منافذ آن را به مرور می بندد و در نتیجه فشار بیشتری به کولر گازی وارد می شود و کولر باید انرژی بیشتری برای خنک کردن هوا مصرف کند بنابر این با تمیز کردن فیلتر کولر گازی می توان از فشار مضاعف به سیستم سرمایشی جلوگیری کرد.

این کارشناس توانیر با بیان اینکه "می‌بایست برای کاهش مصرف برق و کاهش هزینه خانوار، در طول روز از روشنایی طبیعی استفاده کنیم"، گفت: از لحاظ علمی استفاده از نور طبیعی بر سلامت روحی و روانی افراد اثر مثبت دارد، برای عبور نور طبیعی و داشتن روشنایی مطلوب، شیشه پنجره ها را پاکیزه نگه داریم.

وی افزود: چیدمان وسایل منزل به گونه ای باشد که بازدارنده نور روز نباشد؛ در رنگ آمیزی دیوارها، سقف ها، پنجره و درب ها از رنگ روشن استفاده شود تا میزان بازتاب نور افزایش یابد و در هنگام سیم کشی برق ساختمان سعی شود بخصوص در مورد لوسترها حتماً از کلیدهای دو پل استفاده شود تا بتوان در مواقع غیر ضروری برخی از لامپها را خاموش کرد.

کارشناس مسائل اقتصادی توانیر خاطرنشان کرد: در محل کار که نور بیشتری مورد نیاز است به جای افزایش تعداد لامپ، گرد و غبار آنها را پاک کنیم و بهتر است در راه پله ها، راهروها و مشاعات ساختمان از سیستم روشنایی هوشمند استفاده شود.

وی ادامه داد: جایگزین کردن لامپهای LED و کم مصرف به جای لامپهای رشته ای و هالوژن بازدهی سیستم روشنایی را افزایش می دهد، از جمله مزایای لامپهای LED می توان به مصرف انرژی پایین، طول عمر بالا( معمولاً عمر متوسطی بین 25000 تا 80000 ساعت دارد و در صورت روشن ماندن دایمی حدود سه سال عمر می کند)، تنوع بالای مدل و رنگ و نامحدود بودن دفعات خاموش و روشن کردن یا قابلیت کلید زنی PWM)) نا محدود اشاره کرد.

یوسفی با اشاره به اینکه از دیگر مزایای لامپهای LED بازده نوری بالای آن است، گفت: در حال حاضر لامپهای LED، بازدهی بین 74 تا 120 لومن بر وات دارند البته در برخی فناوریهای ساخت لامپهای LED ، بازدهی لامپ به 300 لومن بر وات نیز رسیده و این در حالی است که این مقدار برای لامپ رشته ای 10 تا 15 لومن و برای لامپ کم مصرف 45 تا 65 لومن بر وات است.

وی افزود: در واقع می توان گفت لامپهای LED ، لامپهای فوق کم مصرف هستند. لامپهای کم مصرف فلورسنت حاوی جیوه است و انهدام غیر اصولی و یا رها کردن و شکستن آنها می تواند منجر به آلوده شدن محیط زیست شده و مشکلاتی برای انسان ها و سایر موجودات زنده ایجاد کند همچنین نور لامپ LED هیچ اشعه ی ماورا بنفشی ساطع نمی کند و از نظر محیط زیست به عنوان نور سبز شناخته می شود.

کارشناس مسائل اقتصادی توانیر تصریح کرد: معمولاً لامپ LED هزینه اولیه بیشتری نسبت به لامپ کم مصرف دارد اما از آنجا که طول عمر لامپ LED، 4 تا 5 برابر طول عمر لامپهای کم مصرف و مصرف انرژی این لامپ ها یک سوم تا یک چهارم لامپهای کم مصرف فلور سنت است، پس در طول زمان، استفاده از لامپهای LED توجیه اقتصادی بیشتری دارد.

یوسفی در خصوص یخچال و فریزر گفت: یخچال و فریزر جزو آن دسته از لوازم برقی خانگی هستند که مصرف دایمی دارند و در تمام طول شبانه روز در حال کار هستند، رعایت نکات زیر می تواند مصرف برق این لوازم را کاهش داده و از استهلاک آنها نیز جلوگیری کند.

وی ادامه داد: در هنگام خرید یخچال و فریزر علاوه بر دقت به برچسب انرژی و اطمینان از کم مصرف بودن یخچال ،حتما اندازه یخچال را با توجه به تعداد افراد خانواده انتخاب کنید. به عنوان مثال یک خانواده چهار نفره باید یخچالی به ابعاد 18 تا 22 فوت مکعب خریداری کند، یک فوت مکعب معادل 28.32 لیتر و هر لیتر نیز مکعبی با ابعاد10cm×10cm×10cm است باید توجه داشت یخچال بزرگ ،برق بیشتری مصرف می کند و در عین حال فضای بیشتری را نیز اشغال خواهد کرد.

کارشناس مسائل اقتصادی توانیر با بیان اینکه "قراردادن یخچال و فریزر در مجاورت منابع و دستگاههای حرارت زا از قبیل اجاق گاز، آبگرمکن و همچنین تابش مستقیم نور آفتاب باعث افزایش مصرف انرژی می شود"، گفت: از قرار دادن مواد غذایی گرم و داغ در یخچال و فریزر بپرهیزید، ابتدا این مواد را در محیط اتاق به دمای معمولی رسانده و سپس در یخچال و فریزر قرار دهید.

وی افزود: از سالم بودن نوار لاستیکی درب یخچال اطمینان حاصل کنید. به مرور زمان نوار لاستیکی درب یخچال خاصیت انعطاف پذیری خود را از دست داده و هوای بیرون به داخل یخچال نفوذ می کند، همین امر باعث می شود موتور یخچال جهت حفظ دما به طور مداوم فعالیت کند.

یوسفی تصریح کرد: درب یخچال را زیاد باز و بسته نکنید، هر چقدر درب یخچال به طور مداوم باز و بسته شود تاثیر آن بر افزایش صورتحساب برق قابل مشاهده خواهد بود؛ اگر یخچال شما مجهز به سیستم خودکار برفک زدایی نیست، بهتر است در فواصل زمانی مشخص نسبت به رفع برفکها اقدام شود چرا که برفک زدایی یخچال ،مصرف انرژی برق را کاهش می دهد.

وی ادامه داد: قرار داشتن تلویزیون، لپ تاپ، مودم، مایکروفر و سایر لوازم الکترونیکی در حالت آماده به کار (استند بای) ، به معنای تداوم مصرف برق است؛ لذا اگر از یک دستگاه به مدت طولانی استفاده نمی شود حتما آن را از مدار برق خارج کنید.