چرا بورس در سال 99 ریزش کرد؟

خبرگزاری فارس: بررسی بازارهای مالی در سال 99 نشان می‌دهد، این بازار علاوه بر رشدی که داشته است، ریزش تاریخی را نیز تجربه کرده است. این ریزش بیشتر از آنکه ارتباطی به نمادهای بازار سرمایه داشته باشد، به تصمیمات و رفتارهای دولتمردان و سازمان بورس از اواسط مردادماه ارتباط دارد.

روزهایی که شاخص کل یکه تازی می کرد

بازار سرمایه ایران در حالی سال 99 را آغاز کرد که شاخص کل حدود 508 هزار واحدی را نشان می داد. در 5 ماه ابتدایی سال 99 این شاخص به عدد 2 میلیون و صد هزار واحدی رسید. یعنی رشدی 4 برابری را تجربه کرد. اما اختلافات موجود در هیات دولت و میان وزرا در نیمه مردادماه سبب آغاز ریزش تاریخی بورس و 45 درصدی بورس شد.

روند شاخص کل در این سال نشان می‌دهد، بازار به دو بخش نمادهای شاخص ساز و نمادهای عادی تبدیل می‌شوند. این نمادهای شاخص ساز و بزرگ بازار سرمایه که بیشتر دولتی هستند، در برخی مواقع شاخص را مثبت کرده‌اند. ولی تقریبا 80 درصد نمادهای بازار سرمایه با افت مواجه شده‌اند.

در پایان سال شاخص کل حدود یک میلیون و سیصد هزار واحدی را تجربه کرده است، اما در این روزها بسیاری از نمادها در صف فروش قفل بوده‌اند. در اسفند ماه تنها برخی روزها شاخص کل به دلیل مثبت بودن برخی نمادهای شاخص ساز، سبزپوش بوده است.

شاخص کل هم‌وزن در مقابل شاخص کل وزنی ارزشی

در این بین برخی نمادهای کوچک بازار حدود 80 درصد کاهش ارزش داشته‌اند. این کاهش ارزش در حالی رخ داده است که شاخص کل هموزن نیز حدودا 40 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

شاخص کل هموزن در ابتدای سال 99 رقمی حدود 178 هزار واحدی را نشان می داد. با رشد بازار سرمایه در ماه‌های ابتدایی سال 99، این شاخص به عدد 533 هزار واحدی رسید.

با آغاز ریزش بازار سرمایه در مردادماه تا دهه آخر آبان که سقوط بورس تمام شد، شاخص کل هموزن نیز به عدد 366 هزار واحدی رسید. در این بین و تا پایان سال نیز به شاخص 440 هزار واحدی رسید.

نکته جالب توجه در این بین آن است که شاخص کل هم وزن در روزهای سبزپوشی شاخص کل در پاییز و زمستان منفی بوده است و در روزهای سبزپوشی شاخص کل هم وزن، شاخص کل منفی بوده است.

 سهامداران خرد پس از روزهای سقوط بازار، از سهام‌های بزرگ و شاخص ساز روی گردان شدند و به سمت سهام های کوچک بازار حرکت کردند.

در دی ماه و بهمن ماه نمادهای کوچک با استقبال بیشتری مواجه شدند. گزارش عملکرد این نمادها در ماه های منتهی به پایان سال به دلیل رشد تولید و قیمت محصولات این شرکت ها آنقدر این نمادها را جذاب کرده بود که سهامداران خرد به سمت آنها کشیده شدند.

اعتمادی که با تصمیم دولتمردان از بین رفت

اما باز هم سهم های شاخص ساز در اسفندماه همه بازار را به چالش مواجه کردند و روند بازار سرمایه به سمت کاهش رفت. رفتارهای دولت در سال 99 تنها یک نتیجه داشته است، آن هم از بین رفتن اعتماد سهامداران به بازار سرمایه بوده است. عدم اعتماد فعالان بازار موجب شده که پس از هر رشدی عرضه‌ها بیشتر شود. سهامدارانی که با دعوت دولتمردان به بازار سرمایه وارد شدند، در حال حاضر تنها برای کاهش ضررهای خود به سمت سایر بازارها متمایل شده‌اند.

عدم اعتماد موجود در بازار به دلیل تصمیمات غیرکارشناسی است که گرفته می‌شود و حتی در برخی زمان‌ها که مسئولان در حال تصمیم‌گیری درست و کارشناسی هستند علاقه مندی به کسب سود از سوی فعالان مانع آن می‌شود.

رفتار هیجانی سهامداران دلیلی بر تحلیل ناپذیری بورس 99

رفتار هیجانی سهامداران خرد و تصمیمات اشتباه دولتمردان در تمام ماه های سال 99 به شدت بازار سرمایه را با چالش مواجه کرده است. تشکیل صف‌های خرید در ماه های ابتدایی سال و تشکیل صف های فروش در ماه های پایانی نشان می‌دهد، بسیاری از سهامداران که در سال 99 به بورس پیوسته‌اند، بدون هرگونه تحلیل منطقی در حال معامله در بازار هستند. این مساله سبب شد، تصمیمات اشتباه دولت و سازمان بورس این رفتارهای هیجانی را تشدید کند و در کل بتوان سال 99 را یک سال بدون تحلیل برای بورس تحلیل کرد.

بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه معتقدند، در سال 99، تحلیل پذیری بازار سرمایه از منظر تحلیل تکنیکال و بنیادی به شدت کاهش یافت. این مساله خود سبب شد افراد سرمایه خود را به سمت بازارهای موازی بازار سرمایه ببرند. خروج پول از سوی سهامداران حقیقی در ماه های پایانی سال 99 تائید کننده این موضوع است.

سهامداران باید از سال 99 درس گرفته و تنها به بنیاد نمادها و تحلیل های درست و منطقی برای معامله توجه کنند تا نه تنها اتفاقات سال 99 رخ ندهد، بلکه بتوانند این از بازار سرمایه سود کنند.