غفلت دولت در موضوع اخذ مالیات از مهاجران

خبرگزاری فارس: انتقال پول به صورت الکترونیکی و موبایلی بعد از شیوع کرونا شدت گرفته است. مهاجران هم از این قاعده مستثنی نبوده و به کمک ابزار الکترونیکی انتقال پول برای خانواده‌های خود پول ارسال می‌کنند. در حال حاضر کرونا بر اقتصاد جهانی تاثیر منفی به جا گداشته، کسب و کار‌ها به حالت نیمه فعال درآمده و در نتیجه بسیاری از پرسنل کسب و کار‌ها که شامل مهاجران هم می‌شود در رکود فرو رفتند و باعث شد تا درآمد کارگران مهاجر علی‌الخصوص مهاجران روزمزد هم کاهش شدیدی پیدا کند.

همین مورد در ایران هم قابل مشاهده است. بسیاری از کارگران روزمزد مهاجر و غیر مهاجر در ایران با کاهش درآمد روبرو شدند. وقتی درآمد‌ها کم می‌شود میزان انتقال پول به کشور مبدا هم کاهش پیدا می‌کند. به طور مثال فیلیپین که با رشد ۴ درصدی میزان دریافت رمیتنس در سال ۲۰۱۹ همراه بوده است، با شیوع ویروس کرونا به صورت محسوسی با کاهش درآمد‌های حاصل از انتقال پول‌های مهاجران خود از کشور‌های دیگر روبرو شده است.

در ایران هم موضوع انتقال وجوه ارسالی دیده می‌شود. بیشترین میزان وجوه ارسالی توسط مهاجران افغانستانی ارسال می‌شود. مهاجران افغانستانی که عمدتا در ایران کار می‌کنند و برای خانواده خود پول ارسال می‌کنند. طبق آمار‌های سازمان جهانی مهاجرت تا سال ۲۰۱۵ تعداد افرادی که به ایران مهاجرت کرده‌اند حدود ۲ میلیون و ۷۲۶ هزار نفر هستند.

سازمان جهانی پناهندگان در خصوص میزان وجوه ارسالی توسط افغانستانی‌ها گزارشی منتشر کرده است که نشان می‌دهد به طور تقریبی در سال ۲۰۰۸ مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار رمیتنس از ایران خارج شده است.

طبق آمار‌های وزارت کشور تا سال ۱۳۹۵ حدود ۵۴۰ هزار نفر از مهاجران افغانستانی به شکل قانونی شاغل بوده‌اند. از طرف دیگر طبق اعلام مسئولین حدود ۲ میلیون نفر از مهاجران افغانستانی هم به‌صورت غیرقانونی در حال زندگی در ایران هستند که شاید چیزی حدود ۱.۵ میلیون نفرشان شاغل باشند؛ بنابراین روی هم رفته می‌توان تعداد شاغلین افغانستانی چه قانونی و چه غیرقانونی را حدود ۲ میلیون نفر دانست. اگر در آمد هر کدام از این افراد را ماهیانه ۲ میلیون تومان در نظر بگیریم جمع آن ۴۰۰۰ میلیارد تومان در ماه خواهد شد.

حال اگر از این مبلغ فقط یک دوم آن قرار باشد برای تأمین معاش خانواده‌های مهاجران به کشورهایشان منتقل شود مبلغش چیزی حدود ۲۰۰۰ میلیارد تومان در ماه خواهد بود. اگر با دلار ۲۴۰۰۰ تومانی این عدد را تبدیل کنیم، به مبلغ قابل توجه ۸۳ میلیون دلاری در ماه می‌رسیم. یعنی تقریباً ۹۹۶ میلیون دلار در سال از سوی مهاجران افغانستانی به کشورشان ارسال خواهد شد.

عدم به رسمیت شناختن مهاجران غیرقانونی در ایران و همچنین عدم ارائه خدمات مالی و بانکی به اکثریت مهاجران از جمله دلایلی است که باعث شده تا حاکمیت، از نحوه و میزان انتقال این وجوه بی‌خبر باشد. علاوه بر این عدم اشراف بر جریانات مالی، عدم توان اخذ مالیات از این درآمد نسبتا بزرگ هم از دیگر فرصت‌هایی است که در شرایط کنونی کشور که درگیر بحران کرونا نیز هست در حال از بین رفتن است.

امید است حاکمیت با به رسمیت شناختن فعالیت‌ها و اشتغال مهاجران، البته با شرایط مشخص و محدود، و همچنین سازوکار ایجاد پلتفرم‌های پرداختی با کمک بانک‌های دو کشور از این فرصت مناسب اقتصادی و امنیتی بهره لازم را برد.