گزارش گاردین از تهدید فرهنگی ترامپ

رئیس‌جمهور آمریکا در روزهای اخیر تهدید کرده است که اگر جمهوری اسلامی ایران به ترور سردار «قاسم سلیمانی» واکنش نشان دهد، آمریکا ده‌ها نقطه از جمله مراکز مهم فرهنگی ایران را هدف حمله قرار می‌دهد.

در این گزارش که به قلم «استیو رُز» نوشته شده، آمده: در صورت انجام تهدید دونالد ترامپ برای هدف قرار دادن «اماکن فرهنگی» در ایران، وی به محور شرارت معماری در کنار طالبان و داعشی‌ها قرار می‌گیرد، که هر دو نوع مشابهی از تخریب را در این قرن به وجود آورده‌اند. طالبان در سال ۲۰۰۱ معبد بودائیان بامیان با شش قرن قدمت را با دینامیت منفجر کرد. داعش از سال ۲۰۱۴ مساجد، زیارتگاه‌ها و دیگر بناها را در سراسر عراق و سوریه از بین برد که از آن میان می‌توان به نابودی‌های گسترده اماکن و اشیاء تاریخی در شهر باستانی پالمیرا اشاره کرد.

آیا ترامپ می‌داند چه چیزی را می‌خواهد از بین ببرد؟ احتمالا نه. اما او قطعا تنها کسی نخواهد بود که این مهم را می‌داند. این واقعیت که کشور ایران به ندرت مورد بازدید گردشگران غربی قرار می‌گیرد به دلیل کمبود جاذبه گردشگری نیست.

میراث فرهنگی ایران با تمدن و قدمت ۵۰۰۰ ساله و بیش از ۲۰ مکان تاریخی ثبت شده جهانی یونسکو، غنی و منحصر به فرد است، به خصوص معماری مذهبی آن، که تسلط بر هندسه، طراحی انتزاعی و مهندسی ماقبل دوران صنعتی جهان را به نمایش می‌گذارد که واقعا در تمدن بشری بی‌نظیر است. این فقط میراث فرهنگی ایران نیست، بلکه میراث تمام بشریت است.

(عکس تخت جمشید)

(پرسپولیس) جواهری بر تاج باستانی ایران: مجموعه‌ای بزرگ و بی‌نظیر متعلق به قرن ششم قبل از میلاد مسیح است که برای تأثیرگذاری ساخته شده است - با یک تراس وسیع مرتفع، پله‌های بزرگ و کاخ‌ها و معابدی از سنگ مرمر. در حمله‌ اسکندر مقدونی به این مکان باشکوه بسیاری از اشیاء آن به غارت رفت و بسیاری از مکان‌های آن تخریب شد ولی آنقدر از آن مانده که برای ویران شدن به ترامپ برسد! که از آن جمله می‌توان به مجسمه‌های فوق‌العاده محفوظ مانده، حجاری‌ها و نقوش برجسته و آرام‌بخش گاوها، شیرها، مخلوقات اساطیری و شهروندان و مجموعه چند فرهنگی امپراتوری هخامنشی، اشاره کرد.

(عکس مسجد شاهچراغ شیراز)

نام این مکان به «King of the Light»(شاه چراغ) ترجمه شده است و دلیل خوب و درستی هم برای این نامگذاری وجود دارد. فضای داخلی این مقبره که از نظر ظاهر و نمای بیرونی نسبتاً شاخص و یگانه است، کاملاً در نقوش هندسی پیچیده‌ای از کاشی معرق آینه‌ای پوشانده شده و یک چراغ کیهانی و آخرتی خلق کرده است. این مکان زائرانه به جهت زیارت ساخته شده اما جلوه‌های زیبایی‌شناختی‌اش آن را به گنبدی دوّار و عظیم اسلامی مانند کرده است. درست مثل هتل‌داری که علاقه شدیدی به اشیاء پر زرق و برقی دارد که تحسین برانگیز هستند.

(کلیسای جامع ونک)

ایران دارای تاریخ طولانی ارتباط و تعامل با مسیحیان است، به ویژه با ارمنستان در مرزهای شمال غربی کشور در ارتباط است. سه مورد از قدیمی‌ترین کلیساهای منطقه در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند. کلیسای جامع ونک، در نزدیکی اصفهان، توسط ارمنیانی که از جنگ‌های عثمانی در قرن هفدهم گریختند ساخته شده است. نمای داخلی این کلیسا با هنر قلم‌زنی به خلق آثار نقاشی دیواری خلق شده که با حکاکی‌ تزئین شده است.

(پل اصفهان)

بازدیدکنندگان و گردشگران غربی از زیبایی‌ها و کمال اغواگر پل‌های طولانی و مسقف پایتخت سابق ایران که بیشتر در قرن 17 ساخته شده‌اند شگفت زده می‌شوند. این پل‌ها با علوم مهندسی و به شکلی کاملا کاربردی ساخته شده‌اند. برای نمونه، پل خاجو با 130 متر طول به عنوان یک سد و آب‌‌بند برای مهار زاینده رود و نیز به منظور عبور از این رودخانه طراحی و ساخته شده مادامیکه قسمت مرکزی این پل دارای قسمتی وسیع برای جلسات عمومی در فضایی اجتماعی و دید و بازدید همراه با چایخانه است.

استیو رُز در ادامه به توصیف زیبایی‌ها و قابلیت‌های مهندسی و معماری ایرانی در اعصار و قرون گذشته پرداخته و از «مسجد شیخ لطف‌الله» در اصفهان، «مرقد امام رضا(ع) در مشهد، «پاسارگاد» در شیراز، «مقبره دانیال نبی» در شوش، «ارگ بم» و «گنبد کاووس» با ذکر جزئیات نوشته و گزارش خود را با این پیام به پایان رسانده که ترامپ اگر به مکان‌های تاریخی و فرهنگی ایران حمله کند باید این را بداند که کاری کرده که تا کنون از دست طالبان و داعش برآمده و با این کار ضلع سوم مثلث شرارت را با طالبان و داعش تکمیل خواهد کرد. ضمن اینکه میراث فرهنگی ایران که از استثنایی‌ترین و تاریخی‌ترین میراث جهانی محسوب می‌شوند نه تنها به ایران بلکه به تمام جهانیان تعلق دارد و هتک حرمت به این اماکن بی‌احترامی به جهانیان خواهد بود.

اظهارات ترامپ در مورد احتمال حمله به مراکز فرهنگی ایران با واکنش‌های گسترده‌ای روبرو شده و حتی برخی از متحدان واشنگتن هم از آن انتقاد کرده‌اند. با این وجود رئیس‌جمهور آمریکا دیروز بار دیگر مدعی شد که واشنگتن حق دارد چنین مراکزی را هدف قرار دهد.