اولین اظهارت ضد ایرانی وزیر خارجه ترامپ

حبرگزاری فارس: کمیته روابط خارجی سنای آمریکا روز چهارشنبه برای بررسی صلاحیت «رکس تیلرسون» نامزد پیشنهادی رئیس‌جمهور منتخب برای وزارت خارجه تشکیل جلسه داد. تیلرسون که سال‌ها مدیر شرکت نفتی «اکسون» آمریکا بوده، روابط بسیار نزدیکی با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه دارد. همین امر موجب شده سوالات زیادی از سوی نمایندگان کنگره در مورد روابط وی با مسکو مطرح شود. در ابتدای این جلسه، «تد کروز» سناتور جمهوری‌خواه با تمجید از سابقه عملکرد تیلرسون در شرکت اکسون، گفت آمریکا به وزیر خارجه‌ای نیاز دارد که «استثنایی بودن» این کشور را درک کرده و ضمنا تلاش نکند تا کنگره و مردم آمریکا را دور بزند. همچنین «رابرت گیتس» وزیر دفاع پیشین آمریکا هم که در جلسه حضور داشت، به دفاع از سابقه تیلرسون پرداخت و گفت وی باید همزمان با مقابله با «اقدامات خصومت‌آمیز روسیه»، از وخیم‌تر شدن روابط دو کشور هم جلوگیری کند. گفته می‌شود گیتس معرف تیلرسون به «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا بوده است. سناتور باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا به انتقاد از سیاست خارجی اوباما پرداخت و گفت که بسیاری از کشورها اکنون جایگاه واشنگتن در جهان را نمی‌دانند. «تیلرسون» در نطق آغازین خود در این نشست ایران را به نقض قوانین بین‌المللی متهم کرد. .وی گفت: «کشورهای متخاضم مانند ایران و کره شمالی به دلیل امتناع از پیروی از هنجارهای بین‌المللی، تهدیدی جدی علیه جهان هستند.» وی در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: «و ما باید کسانی که دوستمان نیستند را در برابر توافقاتی که انجام می‌دهند، مسئولیت‌پذیر کنیم.» وی اضافه کرد: «عدم موفقیت ما برای انجام این کار در دهه‌های اخیر جایگاه ما در جهان را تخریب کرده و بازیگران بد را به بدعهدی ترغیب کرده است. ما نمی‌توانیم نقض توافقات بین‌المللی را نادیده بگیریم، چنانکه درباره ایران (این مواد نقض) را نادیده گرفته‌ایم.» تیلرسون در بخش دیگری از اظهاراتش شکست داعش را «مهم‌ترین گام در مقابله با اسلام افراطی» خواند و گفت که اولویت‌هایی در خاورمیانه وجود دارند که بایستی مورد توجه قرار بگیرند. وزیر خارجه پیشنهادی ترامپ تصریح کرد: «شکست داعش به ما این امکان را خواهد داد که توجه‌مان را بر روی سایر عناصر اسلام افراطی مانند القاعده، اخوان‌المسلمین و برخی عناصر خاص داخل ایران متمرکز کنیم.» تیلرسون، مواضعش در خصوص رابطه آمریکا با روسیه که در سایه اظهارات ترامپ در این باره اهمیتی خاص پیدا کرده را هم بیان کرد. وی گفت: «بایستی درباره رابطه‌مان با روسیه هم کاملا هوشیار باشیم. امروز، روسیه (ما را) با خطر متوجه می‌کند، اما در پیشبرد منافعش غیرقابل پیش‌بینی عمل نمی‌کند.» تیلرسون روسیه را به حمله به اوکراین و حمایت از «نیروهای سوریه که قوانین جنگ را نقض می‌کنند» متهم کرد. وزیر خارجه پیشنهادی ترامپ در پاسخ به سوال یک سناتور درباره اینکه آیا آمادگی تحریم روسیه با استناد به «قانون جامع مسئولیت‌پذیری حقوق بشری ماگینتسکی» را دارد پاسخ مثبت داد. این قانون که خواستار تنبیه مقام‌های روسیه به اتهام دست داشتن در قتل یکی از مخالفان دولت روسیه به نام «سرگئی ماگینتسکی» است، امسال در قالب یکی از متمم‌های پیشنهادی لایحه بودجه دفاعی آمریکا به تصویب رسید. واشنگتن مدعی است مقام‌های دولت روسیه در قتل ماگینتسکی دست داشته‌اند. روسیه این ادعا را تکذیب کرده است. وی همچنین با بیان اینکه روسیه با زور شبه جزیره کریمه را تصرف کرده گفت که بایستی به این اقدام پاسخ متناسب داد. وی همچین تحریم‌ها را یکی از «ابزارهای قوی» در دستان آمریکا برای مقابله با چنین اقداماتی خواند. تیلرسون در پاسخ به ادعاها درباره اینکه حملات سایبری به روسیه با دستور پوتین صورت گرفته باشد گفت که در جایگاهی نیست که به این سوال پاسخ بدهد. وی درباره مواضعش در خصوص چین با متهم کردن این کشور به ساخت و ساز غیرقانونی در دریای چین جنوبی، پکن را به رفتار تهاجمی و توسعه‌طلبانه در عرصه دیجیتال متهم کرد. تیلرسون علی‌رغم این تصریح کرد که اقتصاد پکن و واشنگتن به هم وابسته است و دو کشور به همکاری با یکدیگر نیاز دارند. وزیر خارجه پیشنهادی ترامپ به سوال سناتور روبیو مبنی بر اینکه آیا می‌تواند پوتین را جنایتکار جنگی خطاب کند، پاسخ منفی داد. تیلرسون در پاسخ به این سوال که در پاسخ به این سوال که چرا موقعی که در اکسون موبیل بوده علیه تحریم‌های ایران، سوریه و سودان لابی کرده هم گفت: «من هیچ‌وقت شخصا علیه تحریم‌ها لابی نکرده‌ام. تا جایی که می‌دانم، اکسون هرگز علیه تحریم‌ها لابی نکرده است.» وی افزود: «تحریم ابزاری قدرتمند است... تحریم‌های ایران به شدت موثر بود به این دلیل که دیگران هم به آن پیوستند.» یک سناتور آمریکایی با اشاره به لابی‌گری شرکت «اکسون موبیل» با وزارت خارجه آمریکا جهت انجام معامله با ایران و روسیه در زمان تحریم‌ها از تیلرسون پرسید که آیا او اجازه خواهد داد این اقدامات تداوم پیدا کنند؟ تیلرسون گفت: «من مسئولیت هر موضوع مربوط به شرکت اکسون موبیل که به قبل از دوران حضورم در سمت وزیر خارجه -درصورت تأیید- مربوط می‌‌شوند از خودم سلب می‌کنم» تیلرسون در پاسخ به این سوال که آیا اطلاعی از روابط ترامپ و خانواده ترامپ با اشخاص روس دارد گفت: «اطلاعی درباره این موضوع ندارم.» تیلرسون گفت که برای مقابله با حملات سایبری ابزار تحریم را یکی از ابزارهای قدرتمندی روز میز می‌داند که قابل بررسی است. وزیر خارجه پیشنهادی ترامپ گفت آماده است در صورتی که روسیه به یکی از اعضای ناتو، به سبک الحاق شبه جزیره کریمه «حمله کند» علیه مسکو اقدام نظامی انجام دهد. تیلرسون درباره اینکه آیا استفاده از تحریم برای مقابله با حملات سایبری را موثر می‌داند گفت که هنوز گزارش‌های اطلاعاتی دریافت نکرده تا ببیند که چه گزینه‌‌های دیگری برای استفاده وجود دارند. وزیر خارجه پیشنهادی ترامپ همچنین گفت اطلاعی درباره گزارش‌های رسانه‌ای مربوط به اینکه دستگاه‌های اطلاعاتی روسیه اطلاعاتی از ترامپ به دست آورده‌اند که علیه او استفاده می‌کنند، ندارد. وی درباره ایران گفت که تهدید ایران فقط محدود به مسئله هسته‌ای نیست، بلکه باید برای مختل کردن حمایت این کشور از تروریسم هم تلاش شود. تیلرسون در پاسخ به سوالی در مورد نظرش در مورد استفاده از قوای نظامی برای تغییر نظام ایران جواب داد. وزیر خارجه پیشنهادی ترامپ گفت: «چشمان ما باید نسبت به تهدید کنونی ایران کاملا باز باشد و از همه ساز و کارها برای مهار این تهدید و جلوگیری از گسترش آن استفاده کنیم.» وی گفت: «ما باید اهدافمان را اولویت‌بندی کنیم. گسترش ارزش‌های آمریکایی مهم است، اما ابتدا باید از مردم خود محافظت کنیم.» تیلرسون اضافه کرد: «تصمیم به تغییر رهبری یک کشور را با استفاده از زور را نباید ساده گرفت. سوال این است که خوب بعدش چه می‌شود؟» وی گفت: «نباید مثل لیبی وعراق بدون نقشه اقدام کنیم ولی باید تهدید ایران را کنترل کنیم.هم تولید سلاح و هم فعالیت هایش در کشورهای دیگر را.» وزیر خارجه پیشنهادی آمریکا در بخش دیگری از اظهاراتش به بیان راهبردش در قبال سوریه پرداخت و گفت که نمی‌توان هم داعش را شکست داد، هم اسد را کنار زد. وی گفت: «این ایران، روسیه و ترکیه هستند که در حال دیکته کردن تحولات سوریه هستند. بایستی بار دیگر با متحدانمان در این باره تعامل کنیم. ترکیه متحد دیرینه ما در ناتو است. بایستی با بار دیگر با اردوغان تعامل کنیم. ما در سوریه دو اولویت داریم؛ یکی اینکه بشاراسد باید برود و دوم اینکه بایستی داعش را شکست داد. انجام همزمان این دو با یکدیگر دشوار است.» تیلرسون در پاسخ به سوالی درباره توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 پاسخ داد. وی در پاسخ به اینکه واشنگتن چگونه می‌تواند دست بالاتر را در برابر ایران داشته باشد گفت: «درباره این توافق اخیر، باید بگویم که توان ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را محدود می‌کند.» وی اضافه کرد: «در صورتی که من تأیید شوم - و این همراستا با نظر رئیس‌جمهور منتخب است - پیشنهاد من بازنگری کامل در توافق هسته‌ای و هر کدام از توافقات جانبی است که طبق دریافت من بخشی از آن توافق است.» وی همچنین گفت آمریکا بایستی سازو کارهای لازم برای پایبند کردن ایران به توافق هسته‌ای را داشته باشد. تیلرسون گفت که توافق فعلی توان ایران برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای را متوقف می‌کند اما در نهایت این توان را از ایران نمی‌گیرد. ترامپ مدعی شد که برجام، توان خرید سلاح هسته‌ای را از ایران سلب نمی‌کند. تیلرسون بر همین اساس گفت: «بنابراین من فکر می‌کنم حیطه‌های دیگری هستند که بایستی آنها را مورد بررسی قرار داد. مهم‌تر از همه این است که در پایان این توافق چه اتفاقی می‌افتد؟ آنچه در پایان این توافق اتفاق می‌افتد بایستی ساز و کاری باشد که توان دستیابی به سلاح هسته‌ای را از ایران سلب می‌کند و این یعنی: عدم غنی‌سازی اورانیوم در ایران؛ عدم ذخیره‌سازی مواد هسته‌ای در ایران.» وی افزود: «طیف دیگر مسئله این است که ایران به چه چیزی دست پیدا می‌کند؟ ما با شریکانمان همکاری می‌کنیم تا برای ایران امکان استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای (برق هسته‌ای، کاربردهای هسته‌ای و کاربردهای صنتعی) را فراهم کنیم. اما این کار، در یک فرایند کنترل‌شده انجام خواهد شد و ما با شریکانمان برای انجام آن همکاری خواهیم کرد.»