سیاست خارجی رئیس جمهور جدید کره جنوبی

اسنایدر نوشت: «در پی برگزاری یک انتخابات تاریخی در کره جنوبی، مون جائه این به عنوان رئیس جمهور جدید این کشور برگزیده شد. نتایج نظرسنجی های انجام شده در حوزه های رأی گیری نشان می داد که مون با کسب ۴۱ درصد آراء بر رقیب محافظه کار خود- هونگ جون پایو- پیروز شده است.

اکنون رئیس جمهور منتخب کره جنوبی در شرایطی سکان امور را در دست می گیرد که عرصه سیاست داخلی متأثر از رویدادهایی همچون احضار «پارک گئون های» رئیس جمهور پیشین این کشور به دادگاه به اتهام فساد و سوء استفاده از قدرت و یک رقابت انتخاباتی فشرده، به شدت رو به ضعف و اضمحلال است.

حال مون به عنوان رئیس جمهور جدید کره جنوبی در رویارویی با تنشهای فزاینده در منطقه شمال شرقی آسیا ناگزیر خواهد بود تا بر رهبری سیاسی سئول که تاکنون فاکتوری مغفول بود، تأکیدی مجدد نماید. با درنظر گرفتن خواست و اشتیاق کره جنوبی برای گسترش حوزه نفوذ و تأثیرگذاری خود، مون تجربه ای سخت و در عین حال آموزنده پیش روی خود خواهد داشت.

بازگشت به سیاست خارجی لیبرال

الگوی فعالیت مون در عرصه سیاست خارجی در واقع ترسیم گر بازگشت به سیاستهای خارجی لیبرالی است که یک دهه پیش، آموزگار سیاسی وی- روه مو هیون- پیش از سلطه مجدد محافظه کاران بر مسند ریاست جمهوری، آن را سرلوحه خود ساخته بود.

دولت «روه مو هیون»- که در آن «مون جائه این» در سمت رئیس ستاد خدمت می کرد- همزمان با حفظ اتحاد واشنگتن- سئول استقلال داخلی بیشتری را تعقیب می نمود، خواستار ایجاد توازن بیشتر در موقعیت کره جنوبی میان چین و آمریکا بود و بر همکاری در حوزه امنیت ملی و منطقه ای از طریق تقویت یکپارچگی اقتصادی و سیاسی تأکید می کرد.

اما بازگشت دولت مون به این اولویتها با موانع بسیاری روبروست که یک دهه پیش خبری از آنها نبود.

موانع جدید

نخستین مانع آن است که گذار فوری و بلاواسطه مون به قدرت به این معنا خواهد بود که او و تیمش ناگزیرند تنها در عرض ۲۴ ساعت از فعالیت در عرصه انتخاباتی به انجام وظایف حکومتی تغییر جهت دهند. مون به عنوان رئیس جمهور جدید و منتخب مسئولیت یک دولت انتقالی را برعهده می گیرد که تا زمان تأیید صلاحیت نخست وزیر جدید و اعضای کابینه وی از سوی مجلس ملی عهده دار اداره امور خواهد بود.

ضرورت دستیابی به یک اجماع در مجلس ملی، بر انتخاب کابینه مون تأثیر خواهد داشت و توانایی وی را برای تصویب قوانینی که حامی دستورکار و برنامه او هستند، محدود خواهد ساخت.

نگرش کره جنوبی دومین قید و محدودیت را بر رهیافت مون در عرصه سیاست خارجی تحمیل می کند. در حالیکه بر سر ضرورت نقطه آغازی روشن در عرصه داخلی توافق وجود دارد و تأیید عمومی برای ائتلاف امنیتی با واشنگتن و نگرانی ها در قبال چین در حدبالایی است؛ پیش بینی ها در خصوص [امکان] همکاری با کره شمالی همچنان ضعیف است. ظرف یک دهه گذشته، مردم کره جنوبی بر سر موضوعات سیاست خارجی در مسیری محافظه کارانه گام برداشته اند و برای دولت ترقی خواه مون، پایه گذاری پیشینه ای موفقیت آمیز به منظور معکوس ساختن این روند امری زمانبر خواهد بود.

یک چشم انداز متفاوت بین المللی

سوم آنکه ظرف یک دهه گذشته چشم انداز بین المللی به طور قابل ملاحظه ای دستخوش تغییر شده است که این امر، اجرای عناصر فراوانی از برنامه وی را که پیشتر اولویتهای دولت روه مو هیون بشمار می رفتند، دشوارتر ساخته است.

کره شمالی به تعقیب برنامه تسلیحات اتمی خود ادامه می دهد و «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی بقای دولت خود را به پروژه اتمی پیوند زده است. از سوی دیگر، قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل بسیاری از فعالیتهای اقتصادی را که در دوره روه مو هیون مجاز بود، محدود ساخت و [در نتیجه] شرکتهای کره جنوبی که از بسته شدن مجموعه صنعتی کائسونگ در کره شمالی متضرر شده اند، اکنون به فعالیت دیگری مشغولند.

حال برای آنکه رؤیای یک بازار مشترک کره ای به حقیقت بپیوندد؛ مون و مشاوران وی مجبور خواهند بود که مقامات پیونگ یانگ را به برگشتن از مسیر هسته ای خود متقاعد نمایند.

و چهارم آنکه همزمان با گرفتار شدن کره جنوبی در گرداب خلاء رهبری سیاسی، دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا به تنظیم سیاست و خط مشی خود در قبال کره شمالی پرداخت. «مون جائه این» درست در زمانی به قدرت رسید که اولویتهای دولت ترامپ به رغم وجود تناقضات و تردیدها در حال شکل گیری بود.

فضای محدود برای ارتکاب خطا

مون لیبرال برای ادامه حمایت تأثیرگذار خود از منافع کره جنوبی باید دریابد که چگونه از یک سو با ترامپ صحبت کند و از سوی دیگر از به خطر انداختن این رابطه احتراز نماید. این واقعیت که مون در مقایسه با یک دهه پیش- دوران ریاست جمهوری روه مو هیون- میراث دار مکانیزمهای عمیق تری برای همکاری میان واشنگتن و سئول است، به حفظ این اتحاد در مسیری درست کمک خواهد کرد؛ اما ذکر این نکته نیز ضروری است که رابطه نه چندان مناسب میان دو رهبر- ترامپ و مون- در تضعیف منافع عمیقاً مشترک آمریکا- کره جنوبی در شبه جزیره ای عاری از تسلیحات هسته ای و منطقه پررونق شمال شرق آسیا اثری چشمگیر خواهد داشت.

به منظور دستیابی به موفقیت، «مون جائه این» همزمان با هدایت امور کشور در یک فضای محدود استراتژیک در شمال شرق آسیا باید اعتماد و اطمینان کره جنوبی نسبت به نهادهای رهبری ملی را احیاء نماید. گذر زمان نشان خواهد داد که آیا مون برای سمت جدید خود فردی مناسب و شایسته است یا خیر».